Kwesta na pseudowydawnictwo

Usłyszałem o wspieramkulture.pl, polskim serwisie finansowania społecznościowego (crowdfunding) przeznaczonym dla twórców, i chociaż sam na nic nie chcę zbierać, z ciekawości tam zajrzałem.

Interesuje mnie przede wszystkim literatura, kliknąłem więc na projekty wydawnicze i natrafiłem na prośbę o wsparcie debiutanckiej powieści pt. „Miłość za rogiem” autorstwa Agnieszki Podgórnej:

Jestem tutaj, bo potrzebuję pomocy Wspierających. Zebrałam swoje przeżycia w jedną całość i Wydawnictwo zechciało mi pomóc wydać książkę, ale jest jeden warunek. Potrzebuję pieniędzy na dofinansowanie mojego projektu. Potrzebuję 7000 tysięcy złotych.

Z powyższego jasno wynika, że dziewczyna trafiła nie do żadnego wydawnictwa, tylko do firmy publikującej za pieniądze autorów. Z jednej strony trudno się dziwić, że debiutant jest naiwny i wyciąganie kasy uznaje za pomoc, a do naciągacza ma tak nabożny szacunek, że pisząc o nim, używa dużej litery, ale z drugiej strony, na litość boską, przecież jest internet, z którego podobno tylko seniorzy nie potrafią korzystać. Ile to wpisać odpowiednią frazę do wyszukiwarki i zorientować się, na czym polega wydawanie książek? Ale jedno trzeba sprostować. Choć te firmy są pazerne, to z pewnością nie wołają za wydanie siedmiu milionów złotych, które pani Agnieszka chce uzbierać.

To, że Podgórna nie odróżnia normalnego wydawnictwa od pseudowydawnictwa, pokazuje jej reakcja: Popłakałam się kiedy otrzymałam informację, że moja książka nadaje się do opublikowania. Autorce wydaje się, że wydawnictwo doceniło jej talent literacki, gdy w rzeczywistości pseudowydawnictwo doceniło możliwość wysupłania przez nią siedmiu tysięcy.

Podgórna przytacza e-mail z wydawnictwa, zapewne, by pokazać ewentualnym darczyńcom, iż dadzą swoje pieniądze nie grafomance, tylko osobie mającej zadatki na prawdziwą pisarkę: Uprzejmnie informujemy, że zapoznaliśmy z przesłanym przez Panią materiałem. W opinii wydawnictwa tekst jest ciekawy i wartościowy. Przede wszystkim na uwagę zasługuje fakt, że czyta się go płynnie. To duża zaleta w przypadku współczesnej literatury. Kolejnym plusem Pani dzieła jest chwytliwy, marketingowo atrakcyjny gatunek literacki oraz dobry warsztat literacki.

Ktoś mógłby się na ten dobry warsztat literacki nabrać, na szczęście Podgórna, być może chcąc opinię wydawnictwa podeprzeć dowodem, przytacza fragment swojej prozy:

– Zobaczysz, że będziesz ze mną szczęśliwa. Masz szczęście, że mnie poznałaś. A Ty mówisz, że masz pecha.
– To Ty masz szczęście, że poznałeś mnie.
– Lubisz mnie choć trochę?
– Mam ambiwalentne odczucia co do Twojej osoby.
– Ale gdybyś mnie nie lubiła, to byś nie odbierała ode mnie telefonów.
– A Ciebie gdyby do mnie nie ciągnęło, to byś do mnie nie dzwonił. Czego ode mnie oczekujesz?
– Bliskości, czułości, zaangażowania, opiekuńczosci.

Fragment wprawdzie króciutki, ale wystarczający do oceny, że młoda autorka pojęcie o warsztacie literackim ma takie samo, jak o matematyce. Zacznijmy od tego, że w rozmowie nie słychać, czy partner zwraca się do nas małą czy dużą literą, więc stosowanie pisowni rodem z epistolografii nie ma sensu. Ale to ledwie wykroczenie, prawdziwym przestępstwem jest, że dialog dwójki ludzi, czujących do siebie miętę, przypomina oficjalną rozmowę dwojga aparatczyków na plenum KC PZPR: Mam ambiwalentne odczucia co do Twojej osoby. Nawet kobieta żołnierz po połknięciu kija do szczotki nie wygłosi takiej kwestii. Nie umiem nazwać swoich uczuć, moje uczucie do ciebie każdego dnia jest inne, w jednej godzinie cię lubię, w drugiej nie itd. Albo ta wyliczanka na końcu (to mówi facet!). Dlaczego taka krótka? Przecież on ma na pewno więcej oczekiwań i jeszcze z pięć rzeczowników można by dopisać, żeby ten dialog w pełni dawał złudzenie naturalnej, spontanicznej rozmowy.

Dobra. Dziewczyna nie umie pisać, ale napisała książkę. Zjawisko powszechne i do XX wieku niepociągające za sobą żadnych konsekwencji, manuskrypt znalazłby się wśród szpargałów na strychu, kiedy autorka zajęłaby się prawdziwym życiem i tym, co potrafi robić. Niestety, obecnie mamy „wydawnictwa ze współfinansowaniem”. „Wydawnictwo” wciska naiwnej kit, że stworzyła dobrą powieść, bo chce na niej zarobić. Nawiasem mówiąc, wypełnia to chyba znamiona przestępstwa doprowadzenia innej osoby do niekorzystnego rozporządzenia własnym mieniem. Naiwna nie ma jednak pieniędzy, z czego taka firemka zdaje sobie sprawę, bo doradza jej, gdzie znaleźć kasę (jedno z tych pseudowydawnictw rozsyła newsletter z takimi poradami): właśnie przez finansowanie społecznościowe. Autorka szuka więc odpowiedniego portalu, zamieszcza stosowną prośbę i wychodzi na to, że darczyńcy mają się zrzucić nie na projekt spełniający marzenia młodej osoby, bo ten odbije się jej czkawką, kiedy wydana książka trafi w ręce takiego złośliwca jak Paweł Pollak, tylko na sowite apanaże dla cwaniaczków żerujących na cudzych marzeniach.