Political fiction

Self-publisherzy nie tylko piszą, nie tylko udzielają wywiadów, lecz także – jakby zakładali, że wytrzymałość czytelników jest nieograniczona – żywo komentują recenzje swoich książek, w czym celuje niejaka Stefania Jagielnicka-Kamieniecka.

Chociaż Jagielnicka-Kamieniecka, zidentyfikowana przez autorkę bloga Upolowane stronice jako self-publisherka (co się blogerce chwali, bo większość recenzująca grafomańskie wypociny, nie wydaje się świadoma faktu, że zostały one opublikowane za pieniądze grafomana), zgłasza protest: „to nie jest selfpublishing, tylko książka wydana w dobrym wydawnictwie”.

Owo „dobre wydawnictwo” to Psychoskok, czyli firemka wydająca każdego autora, którego Bozia pokarała brakiem talentu literackiego i przemożną chęcią dzielenia się swoimi przeżyciami i przemyśleniami w formie literackiej, jeśli tylko ten autor wysupła odpowiednią sumkę. To nie tylko jest self-publishing, to jest self-publishing najgorszego rodzaju, bo vanity press.

Ktoś mógłby zwrócić uwagę, że powyższy protest zgłosiła wcale nie autorka, tylko niejaka Pola Solecka. Wysuwająca następujące żądanie: „Powinna Pani usunąć tę recenzję, bo wprowadziła Pani w błąd wiele czytelniczek, które z pewnością byłyby książką zachwycone” (podkreślenie moje). Identyczne żądanie z niemal identycznym uzasadnieniem formułuje Jagielnicka-Kamieniecka wobec blogerki Artemis-Shelf: „Byłabym Pani wdzięczna, gdyby usunęła Pani tę recenzję, bo straciłam przez nią wiele czytelniczek, które z pewnością byłyby książką zachwycone” (podkreślenie moje). Poszukiwania w sieci ujawniają, że Poli Soleckiej poza twórczością Jagielnickiej-Kamienieckiej żadne inne książki nie interesują. Może dlatego, kiedy już dorwie powieść tej autorki, to wystawia tejże powieści na stronie Empiku od razu trzy opinie, oczywiście wszystkie trzy na pięć gwiazdek. A Jagielnicka-Kamieniecka chwali się potem tymi opiniami na Facebooku. I posługuje nimi jako argumentem w dyskusjach z recenzentkami: „mnóstwo czytelników czerpie przyjemność z tej lektury, o czym mogą świadczyć ich opinie w księgarniach internetowych”. Żenada.

Domaganie się, by autor negatywnej recenzji ją usunął, bo zniechęca potencjalnych czytelników, którzy „z pewnością” byliby zachwyceni, gdyż są takimi idiotami, że bez negatywnej recenzji nie odkryją, że książka jest do kitu, to kolejne ciekawe rozwiązanie w nowych porządkach, jakie grafomańska klika usiłuje zaprowadzać na literackiej scenie.

Nie jest za to niczym nowym, że self-publisher takiej ewentualności, że książka recenzentowi może się zwyczajnie nie podobać, nie bierze pod uwagę. Ani tym bardziej, że książka rzeczywiście jest zła. Wiadomo, że napisał arcydzieło, przecież pięć wydawnictw chciało je wydać (za opłatą), rodzina była zachwycona, przyjaciołom się podobało, to jak może się nie podobać krytykowi? Na pewno jakieś niecne pobudki skłoniły go do zjechania książki. Z tym że Stefania Jagielnicka-Kamieniecka jest oryginalna, jeśli chodzi o rodzaj tych pobudek. Nie chęć zaistnienia krytyka, nie jego frustracja, nie zazdrość, tylko zwalczanie wrogów politycznych: „Wydaje mi się, że [recenzja] została napisana na zamówienie wrogów autorki, ponieważ walczyła ona z komuną i była internowana”. „Moja dawna działalność polityczna spowodowała, że mam wielu wrogów. Na szczęście nie recenzują oni mych książek. Jednak znalazła się wśród nich jedna osoba, która nie mając pojęcia o literaturze zdobyła się na to”. „Nie twierdzę, że jet Pani moim osobistym wrogiem, a jedynie przeciwnikiem politycznym, o czym świadczy Pani pokrętna recenzja. Trzeba było wprost napisać, że nie podoba się Pani krytyka PRL-owskiej, a może nawet w ogóle wszelkiej bezpieki”. Za to, że Jagielnicka-Kamieniecka była w Solidarności i przeszła przez internowanie, moje szczere wyrazy szacunku. Jednak wygłaszanie poglądów, że blogerki, które na ogół mają góra po dwadzieścia kilka lat, negatywnie oceniają książkę, bo są powiązane z PRL-owską bezpieką, jest przejawem ciężkiej paranoi.

Jak wiadomo, w SB pisywało się raporty, a nie teksty krytyczno-literackie, więc Jagielnicka-Kamieniecka wskazuje na fakt, że recenzentka książki „Zdeptana róża” nie ma opanowanego warsztatu: „Powinna Pani przeczytać poniższą recenzję innej mej powieści Więcej niż szczęście, by zobaczyć na czym polega różnica między Pani nieudolną recenzją a tą poniższą profesjonalną”. Przeczytałem obie recenzje i jedyna różnica między nimi, jaką dostrzegam, polega na tym, że pierwsza jest krytyczna, a druga pochwalna. Podobnie do porządku przywoływana jest Artemis Shelf: „Proszę sobie przeczytać poniższy link, by zrozumieć, jak pisze się recenzje z namysłem, ze znajomością tematu, bez histerycznej napastliwości na autora”. Czytam więc recenzję Artemis Shelf po raz drugi, bo za pierwszym razem nie dopatrzyłem się „napastliwości na autora”, o histerycznej nie mówiąc, ale teraz wiem, na co zwracać uwagę, więc może natrafię. Nic z tego. Jeśli coś można zarzucać Artemis, to cackanie się z autorką i tekstem. Mimo że blogerka wyraźnie pisze o powieści, która jej się nie spodobała, to niemal na siłę szuka usprawiedliwień, że książka wcale nie jest taka zła, i stara się wskazywać pozytywne punkty. A jak wygląda recenzja, którą Jagielnicka-Kamieniecka stawia za wzór? Spory fragment powieści, sporo o autorce, reklama wydawnictwa, analiza treści na uboczu, żadnej spójnej oceny, tylko wyrywkowe informacje, że autorka ostro opisuje seks, kocha Wiedeń i że problemy bohaterki biorą się z traum dzieciństwa.

Jak widać z powyższego, Jagielnicka-Kamieniecka stosuje bardzo proste kryterium oceny recenzji: jeśli pozytywna, to rzetelna i profesjonalna, jeśli negatywna, to nieporadna i nieudolna.

(Teraz muszę przeprosić za powtarzanie się, bo poniższy akapit zamieściłem już jako komentarz pod wpisem Czara gorczycy).
Ciekawie brzmi argument Jagielnickiej-Kamienieckiej, że książka jest dobra, bo się świetnie sprzedała. Świetnie, czyli w nakładzie… 400 egzemplarzy. Self-publisherzy regularnie się chełpią, że ich książki schodzą jak ciepłe bułeczki, ale unikają podawania konkretów. Tu widzimy, że za świetną uznają sprzedaż 400 egz., choć przy normalnym wydaniu taki wynik to zwyczajna klapa. Nawiasem mówiąc, nie wierzę, że zeszło nawet te 400, prędzej 40, a self-publisherka podaje liczbę, która w jej mniemaniu świadczy o popularności książki.

Podsumowując: Stefania Jagielnicka-Kamieniecka nie zdaje sobie sprawy, jaki jest jej status na pisarskiej scenie, nie zdaje sobie sprawy, przy jakim nakładzie można mówić o dobrej sprzedaży, nie zdaje sobie sprawy, że nie ma prawa domagać się usuwania negatywnych recenzji, nie zdaje sobie sprawy, że nie wszystkim jej utwory muszą się podobać, nie zdaje sobie sprawy, że jej odczucia nie decydują o poziomie recenzji, i nie zdaje sobie sprawy, że SB nie ściga już solidarnościowych opozycjonistów. Jak można napisać z sensem jakąkolwiek powieść, będąc tak oderwanym od rzeczywistości?

PS. Coby Jagielnickiej-Kamienieckiej oszczędzić domysłów: tak, jestem pułkownikiem SB w stanie spoczynku.