Pszygody komisaża Maciejewskiego, czyli jak wydawałem ze współfinansowaniem

Dziewięciu „wydawnictwom”, które wydają książki za pieniądze autorów, postanowiłem zaproponować pozbawiony sensu i najeżony błędami tekst (do przeczytania tutaj), informując, że jest to fragment kryminału pt. „Torowy zabójca”. Owe „wydawnictwa” to: Novae Res, Radwan, Poligraf, Psychoskok, Białe Pióro, Warszawska Firma Wydawnicza (WFW), Witanet, MyBook i E-bookowo. O Witanecie wcześniej nie słyszałem, wynalazłem w sieci, wiem, że MyBook to troszkę inny model, a E-bookowo książki elektroniczne, ale też chciałem przetestować. Nie zrobiłem tego oczywiście pod własnym nazwiskiem, tylko przedstawiłem się jako Adam Sobieski (drugie dno czytelne dla tych, którzy znają którąś z książek o komisarzu Przygodnym). Ponieważ wystąpiłem w roli debiutanta, wsparłem się opinią „znajomych”, „wszystkich co czytali” oraz własną, że skonstruowałem ciekawą zagadkę (mail do „wydawnictw” w tym samym miejscu co fragment rzekomej książki).

Na propozycję pierwsze zareagowało Białe Pióro. Można powiedzieć, że chcąc zarobić, przygnało, omal nie łamiąc sobie nóg, bo maila wysłałem w sobotę o 18.26, a odpowiedź przyszła o 20.07. Odpowiedź jednak niezupełnie po mojej myśli:

Panie Adamie, my musimy mieć cały tekst, bo go wstępnie formatujemy, tak jak do druku. Jeżeli jest zbyt obszerny to go minimalizujemy tzn czcionkę, interlinie itp,aby koszty były jak najmniejsze. Proszę przesłać całość, szybko wycenie i opisze proces wydawniczy. Ewa

W zasadzie mogłem sobie odpuścić, bo już z powyższego jasno wynikało, że pani Ewy (nazwiska nie podała) jakość tekstu zupełnie nie interesuje, tylko objętość, nie pisze o przeczytaniu czy sprawdzeniu utworu, tylko o jego wycenie, ale postanowiłem temat pociągnąć. Z dwóch względów: koszt także mnie interesował, a poza tym uświadomiłem sobie, iż w mailu nie zrobiłem żadnych błędów ortograficznych, i uznałem, że trzeba to niedopatrzenie nadrobić, by pani Ewa miała jasność, z kim ma do czynienia. Z brakiem całego tekstu (nie upadłem jeszcze na głowę, żeby w tym stylu pisać dwieście stron) poradziłem sobie jak dotąd, czyli grając paranoika:

Bardzo dziękuję za odpowiedź, nie spodziewałem się tak szybko. Czy to znaczy, że ten fragment się państwu spodobał? Bo całości to bym nie chciał wysyłać, jeśli nic nie wiem, to znaczy ile mniej więcej by kosztowało wydanie, bo przecież nie musi być dokładnie i czy mi państwo zabiorą prawa autorskie, bo słyszałem, że jest takie ryzyko. Nie mówię, że nie mam do państwa zaufania, ale jeszcze nie wydawałem książek i chociaż akurat o państwu czytałem, że są państwo pożądni to wolę być ostrożny. Mam nadzieję, że się państwo nie pogniewają, ale mój znajomy, który mnie ostrzegał mówi, że na początku trzeba wydawnictwo sprawdzić, bo ma złe zdanie o wydawnictwach, chociaż państwa to nie dotyczy.

Pani Ewa okazała się jednak uparta:

Panie Adamie, ja osobiście nie słyszałam o kradzieżach tekstu lub pomysłu. Rozumiem Pana obawy, ale ja naprawdę mogę wycenić mając cały tekst. Jeżeli ma Pan obawy, proszę dodawać w e-mailach zdanie o zakazie bezprawnego wykorzystywania tekstu itp i e-maile zachować. W naszym wydawnictwie nie miało miejsca i nie będzie miało, przywłaszczenie czyjegoś tekstu. To po prostu nieetyczne. Proszę porozmawiać z naszymi autorami na facebooku, czy nam ufają, jak wydajemy, jaki jest z nami kontakt itp. Jeżeli Pana zdecyduje się przesłać tekst wówczas wycenię i opisze dokładnie proces wydawniczy. Pozdr Ewa

Czyli pytanie o jakość tekstu pozostało bez odpowiedzi, „pożądne wydawnictwo” wyraźnie ten aspekt nie interesuje, mam przesłać cały tekst, ale o tym, że może zostać odrzucony, nie ma mowy, jest mowa o wycenieniu i opisaniu dokładnie procesu wydawniczego. Może ktoś ma inną opinię, ale dla mnie jest to jednoznaczna deklaracja wydania książki.

Drugie „wydawnictwo”, MyBook, też zażądało całości, ale w odróżnieniu od Białego Pióra wypowiedziało się na temat przesłanego fragmentu:

Żadne wydawnictwo nie podejmie ostatecznej decyzji na podstawie 10 stron. Na oko ma Pan szanse, aczkolwiek liczba błędów ortograficznych jest potworna. Każdy edytor tekstu (Word czy Open Office) ma wbudowany moduł poprawiania ortografii - proszę z niego skorzystać przed wysłaniem pełnego tekstu, ułatwi to redakcji czytanie i ocenę.

Każdemu normalnemu wydawnictwu 10 stron bełkotu w zupełności wystarcza do stwierdzenia, że autor jest skończonym grafomanem, ale w MyBooku „na oko” dostrzegli w „Torowym zabójcy” potencjał. Domyślam się, że oko było kaprawe i zachodzące bielmem.

E-mail z „wydawnictwa” Psychoskok zaczynał się niedobrze:

Zanim odpowiem coś zacytuję: "– Denata. Leży na torach w Lasku Włoszczowskim." " W tym domku, co go znaleźliśmy też nic nie ma. Zagadkowe. " Moje pytanie...oni przenieśli sobie tego trupa na tory?

Bardzo dobre pytanie (szkoda, że tylko jedno), ale nie czekając na odpowiedź, Psychoskok zadeklarował:

Panie Adamie, jeśli wydamy Panu te książkę to będzie musiała ona przejść przez korektę. Jest sporo błędów ortograficznych i innych. W tej chwili wchodzi w rachubę tylko wydanie 100 % Autor. Nawet jeśli zdecyduje się Pan na ebooka to będę obstawała za tym, aby korekta była przeprowadzona (ogólnie w przypadku ebooka można z niej zrezygnować)

Grunt, że w rachubę wchodzi wydanie. Pan Adam jest człowiekiem zamożnym, parę tysięcy w tę czy we w tę nie gra dla niego roli, gotów jest na ten wydatek, byleby zostać pisażem.

Żadnych problemów nie robiło „wydawnictwo” Poligraf:

Chętnie nawiążemy z Panem współpracę w zakresie wydania Pana książki. Poniżej przedstawiam kalkulację wydania Pana książki.

Dowiedziałem się, co chciałem, że za taką a taką kwotę by wydali, więc zaprzestałem korespondencji, ale okazało się, że ze szpon Poligrafu nie tak łatwo się wyrwać. Przede wszystkim zapytanie o publikację książki zostało prawem kaduka potraktowane jako zapisanie się na Poligrafowy newsletter:

Witam, jako, że rozpoczęliśmy wspólną korespondencję, zostałeś dopisany do naszej bazy mailingowej

Spam obejmował instrukcje, jak przebiega wydanie książki w Poligrafie, wywody, że wydanie w Poligrafie jest najlepszą formą wydania, porady, jak kasę do zostawienia w Poligrafie zdobyć przez crowdfunding, oraz reklamy książek Poligrafu. Do tego byłem zachęcany, bym zapisał się do Klubu Grafomana, zwanego dla niepoznaki Klubem Pisarza, oraz zarekomendowano mi dyletancki poradnik Grażyny Grace Tallar.

Po dwóch dniach dowiedziałem się, że ze mnie szczęściarz, bo zgłosiłem się do Poligrafu we właściwym momencie:

Chciałam zawiadomić, że mamy teraz ograniczoną czasowo ofertę promocyjną dla nowo wydawanych książek.
Otóż do każdego tytułu proponujemy gratis:
- mailing reklamowy z nowo wydaną książką do ponad xxxx naszych subskrybentów (wartość: xxxx zł)
- dwutygodniową reklamę banerową tytułu w naszej księgarni internetowej OceanKsiazek.pl (wartość: xxxx zł)
- własną stronę internetową dla Autora (wartość: xxxx zł)
- reklamę tytułu na portalu KlubPisarza.pl (wartość: bezcenne :-)
Łączna wartość gratisów to ponad xxxx zł!

Ponieważ nie zareagowałem na chęć sprezentowania mi czterocyfrowej kwoty będącej sumą trzech czterocyfrowych, po tygodniu dostałem monit:

Witam, Panie Adamie,nie otrzymaliśmy od Pana odpowiedzi. Czy jest Pan w takim razie nadal zainteresowany współpracą?

Nie byłem, bo dostałem ofertę z Warszawskiej Firmy Wydawniczej (WFW):

Bardzo dziękuję za nadesłanie propozycji wydania książki. Gratuluję pomysłu, odwagi i inicjatywy.

Też uważałem swój pomysł za świetny, choć zdaje się, że z przedstawicielką wydawnictwa mówiliśmy o innym pomyśle.

Poniżej przedstawiam kalkulację kosztów oraz kilka najważniejszych informacji plus proponowaną umowę. (…) Ze względu na tekst, który uważam za dobry (oczywiście na podstawie przesłanego fragmentu), ceny bardzo zaniżyłam i zaproponowałam nasze działania.

Twierdzenie, że „Torowy zabójca” to dobry tekst, jest tak samo prawdziwe, jak teza, że Angela Merkel w przedbiegach wygrałaby każdy konkurs piękności, gdyby tylko stanęła w szranki. Inne „wydawnictwa” nie chwaliły tekstu, dlaczego robi to WFW? Można się domyślić, że ze względu na konkurencję. Jeśli połechce się ego autora, zwiększa się szansa, że zapłaci za wydanie tam, gdzie go chwalą, nawet jeśli w „wydawnictwie”, z którego dostał suchą kalkulację kosztów, będzie taniej. Taką samą psychologiczną podpuchą jest twierdzenie o zaniżeniu cen.

Artykuł 286 paragraf 1 kodeksu karnego mówi: Kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

WFW okłamuje autora co do poziomu otrzymanego tekstu, czyli ewidentnie wprowadza go w błąd, żeby na nim zarobić (nie sprzedając książkę, bo jej się sprzedać by nie dało, tylko każąc mu przepłacić za wydanie), co w świetle zacytowanego przepisu jest przestępstwem. Ale w sumie reszta „wydawnictw”, chcących wydać „Torowego zabójcę”, też podpada pod ten paragraf, bo człowiek, który tak pisze, a jest przekonany, że tworzy zdatną do wydania powieść, pozostaje w błędzie lub jest niezdolny „do należytego pojmowania przedsiębranego działania”.

Z pozostałych Novae Res i Witanet odrzuciły propozycję, Radwan i E-bookowo w ogóle nie odpowiedziały.

Jeśli chodzi o koszta, dostałem tylko dwie kalkulacje. Pierwsza wyglądała następująco: Z otrzymanego tekstu zakładamy 272 str. gotowej książki cz-b., (format: 145x205 mm, oprawa miękka, okładka kolorowa, foliowana, papier na wnętrze: offset 80g). Koszt wydania pierwszych 500 egz.: 9050 zł; (…) Koszty obejmują wszystkie prace potrzebne do wydania książki i umieszczenia jej na rynku księgarskim (a więc również skład i łamanie, indywidualny projekt okładki, podwójną korektę, druk i oprawę). Z pierwszego nakładu 18 egzemplarzy jako egzemplarze obowiązkowe (zgodnie z Ustawą) trafi do bibliotek narodowych (…)

Zgodnie z ustawą do bibliotek (głównie uniwersyteckich, nie narodowych, bo taką mamy tylko jedną) należy przekazać 17 egzemplarzy obowiązkowych. Ale to, że „wydawnictwo” zamierza nam podwędzić jeden egzemplarz, jest drobnostką w porównaniu z tymi kosztami. Bo 500 egzemplarzy można wydrukować offsetem, a przy takiej książce bez problemu dostaniemy ofertę druku w cenie 4 zł za egzemplarz, jeśli nie mniej. Czyli maksymalnie 2000 zł. Jeśli weźmiemy ceny z drugiej kalkulacji, korekta i redakcja: 1630 zł, skład i łamanie: 1270 zł, okładka: 800 zł, wyjdzie maksymalnie 5700. Czysty zysk „wydawnictwa” co najmniej 3350 zł.

Drugi kosztorys przewidywał nakład 50 egz. autorskich - egzemplarze dla Pana plus nasz nakład wydawniczy, na początek około 100-250 egz., ceny redakcji, łamania i okładki, jak podałem wyżej, a za druk 2390 zł, razem: 6090 zł netto, 6394,50 zł brutto.

To drugie „wydawnictwo” nie jest takie pazerne jak pierwsze i trudniej się zorientować, że zawyża koszty. Druk 300 egzemplarzy rzeczywiście tyle mógłby kosztować, ale firma najpewniej zamierza wydrukować tę dolną liczbę. Jeśli ktoś podaje widełki, to zwykle potem z tych widełek bierze wartość dla siebie najkorzystniejszą. A koszt druku 150 egzemplarzy to, jak można sprawdzić na kalkulatorach drukarni cyfrowych, ok. 1200 zł. Okładka owszem, może kosztować 800 zł, ale za 300-500 zł też się dostanie. Z redakcją i korektą spokojnie można się zamknąć w 100 zł za arkusz, książka ma 11,5 arkusza, czyli 1150 zł, a nie 1630 zł. Poza tym można mieć wątpliwości, czy redakcja w ogóle byłaby wykonywana, bo tekstu „Torowego zabójcy” zwyczajnie zredagować się nie da, trzeba by go napisać od nowa, co oznaczałoby, że „wydawnictwo” przez redakcję rozumie pobieżne sprawdzenie tekstu albo w ogóle przepuszczenie go przez korektę w Wordzie. Że „wydawnictwo” nie jest zbyt uczciwe, dowiadujemy się z następnego passusu:

To koszt przewidziany dla Pana, natomiast suma kosztów wydania wyniesie około 15 tysięcy złotych, z czego wynika, że przynajmniej połowę kosztów pokryje wydawnictwo.

Jakie to są te dodatkowe koszty, „wydawnictwo” nie ujawnia, a jedynych, jakich nie ma w kosztorysie, to reklama. Tyle że wydawnictwa ze współfinansowaniem płatnych reklam nigdzie nie zamieszczają. Czyli znowu oszustwo, wmawianie autorowi, że „wydawnictwo” współfinansuje jego książkę, co ma w nim wyrobić przekonanie, że reprezentuje ona co najmniej przyzwoity poziom.

(…) zgodnie z ustawą wymaganą ilość przesyłamy do bibliotek, między innymi do Biblioteki Narodowej (zgodnie z Ustawą z dnia 7 listopada 1996 roku o obowiązkowych egzemplarzach bibliotecznych - w sumie 24 egz.)

Czyli to „wydawnictwo” w przekonaniu (słusznym), że autorzy do ustawy nie zajrzą, kradnie im po 7 egzemplarzy. Ciekawe po co? Chyba tylko wychodząc z założenia, że jeśli autora da się na czymś okantować, to grzech byłoby tego nie zrobić.

Podsumowanie. Za dwie średnie krajowe można zostać w Polsce pisarzem, bo przypomnę, że autorzy publikujący w tego rodzaju „wydawnictwach” za pisarzy się uważają i za pisarzy chcą uchodzić. Umiejętność pisania nie jest potrzebna. W czasie odkładania moniaków do skarbonki tworzymy dowolny tekst, nie mając pojęcia o gramatyce ani ortografii. Prawdopodobieństwem zdarzeń ani logiką nie musimy się przejmować. Akcja może być całkowicie pozbawiona sensu, nikt nie wymaga od nas, byśmy mieli coś mądrego do powiedzenia. Mniejszy lub większy bełkot posyłamy do „wydawnictw”, gdzie bynajmniej nie będziemy musieli prześlizgiwać się psim swędem: połowa przyjmie nas z otwartymi rękami. Bulimy niecałe siedem tysiaków i dzięki Białemu Pióru czy Psychoskokowi nasze wypociny wzbogacą polską literaturę. Jak nazywamy się Sobieski, to nasza książka stanie na półce w Bibliotece Narodowej niedaleko powieści Sienkiewicza. A co? Czy Adam Sobieski to gorszy pisarz niż taki Sienkiewicz? Przecież nie. Tylko nie legitymuje się znanym nazwiskiem, nie ma pleców ani nie jest celebrytą. Gdyby Sienkiewicz nie dostał po znajomości Nobla, też nie miałby szans na publikację w normalnym wydawnictwie i byłby skazany na wybór między Poligrafem a WFW.

Pytanie, ilu takich Sobieskich dzięki tym firemkom wydało już swoje książki. Ile takich grafomańskich gniotów trafiło do bibliotek i na księgarskie półki? Ile zostało wysłanych do czytelników kupujących przez internet? Albo odstraszając wyrobionych od polskich (prawdziwych) pisarzy, albo ucząc niewyrobionych, że coś na takim poziomie jest literaturą z prawdziwego zdarzenia. Czy Adam Sobieski i Warszawska Firma Wydawnicza mają wyznaczać standardy współczesnej literatury polskiej?