Emerytura obywatelska

Co jest sensem życia? O czym myśli, a przynajmniej powinien myśleć człowiek, budząc się z rana? Co nim powoduje, kiedy bierze się za bary z rzeczywistością? Kiedy podejmuje życiowe decyzje, na jakie studia pójść, o jaką pracę się starać? Proszę odłożyć Ewangelię, tam nie ma odpowiedzi. Odpowiedź jest w „Gazecie Wyborczej” i brzmi: sensem życia człowieka jest przejście na emeryturę. Myślą nieopuszczającą go ani na chwilę pytanie: „Czy będę miał z czego żyć na emeryturze?”. Motorem wszelkich działań: zapewnienie sobie godziwej emerytury.

Agata Nowakowska i Dominika Wielowieyska, odpytując Jolantę Fedak w sprawie PSL-owskiego pomysłu emerytury obywatelskiej (każdy miałby dostać taką samą niską emeryturę), postawiły tezę, że ludzie będą rezygnować z etatów, jeśli emerytura nie będzie zależna od składek, bo po co pracować, skoro i tak dostanie się emeryturę. Czyli zdaniem Nowakowskiej i Wielowieyskiej ludzie nie oczekują, żeby praca poza dostarczeniem środków na życie pozwalała im zrealizować własne ambicje i zachcianki, wystarczy im, że ledwo zwiążą koniec z końcem i dostaną emeryturę. Skoro dostaną ją bez pracy, praca przestaje mieć sens. Należy się cieszyć, że dziennikarki w porę ostrzegły społeczeństwo, bo gdyby pomysł PSL nieopatrznie wprowadzono w życie, doszłoby do prawdziwej katastrofy. Nauczyciele, bankowcy, piloci, dziennikarze (przecież też), fryzjerzy, sprzedawcy rezygnowaliby masowo z pracy, mając zagwarantowaną przez państwo emeryturę, bo brak pracy w tej sytuacji to sama korzyść (wedle twierdzenia pań dziennikarek): nie płaci się podatków i ma darmowe ubezpieczenie zdrowotne. Cała Polska rzuciłaby pracę i dorabiałaby sobie do darmowego ubezpieczenia zdrowotnego w szarej strefie albo w ogóle na czarno. Pilot dorobi na lewo na budowie, dziennikarka opiekując się dzieckiem, a nauczycielka udzielając korepetycji (popyt będzie ogromny, skoro nauczyciele porzucą szkoły).

Na studiach jako w-f miałem pływanie. Kiedy zajęcia wypadały po dniach imprezowych (np. andrzejki), nasza instruktorka zaczynała je od pytania:
- Piło się wczoraj, chłopcy, co?
- Ależ skąd, pani trener, ani kropli!
- No jasne. Ale dzisiaj nie nurkujemy.

Pani Agato, pani Dominiko, dzisiaj nie nurkujemy!

Innym przejawem emerytalnej obsesji „Wyborczej” jest popieranie haraczu na ZUS. Od umów o dzieło się go nie płaci, fatalnie, umowa śmieciowa, biedny pracownik nie uzbiera na emeryturę. Boni chce zlikwidować ten ostatni przyczółek, który jeszcze się ostał przed pazernością ZUS-u, super, ludzie będą mieli emeryturę. Gówno, za przeproszeniem, będą mieli, bo im się wtedy umowy o dzieło przestaną opłacać i zaczną pracować w ogóle bez umów. Kiedy „Wyborcza” opisała, jak przedsiębiorcy kombinują i przerejestrowują firmy do Anglii czy na Litwę, żeby uciec przed ZUS-em, ubolewała, że sami się oszukują, bo nie uzbierają na emeryturę. Dziennikarze nie zadali sobie pytania, jakie to musi być potworne obciążenie, że ludziom opłaca się organizować dość skomplikowany przekręt i ryzykować kary, nie policzyli, że gdyby przedsiębiorca te pieniądze odkładał i inwestował, to starość spędzałby na hiszpańskich plażach, a tak dostanie jałmużnę z ZUS-u w postaci minimalnej emerytury, przy czym kwota wypłat nawet nie pokryje tego, co wpłacił, nie pomyśleli, że to zwykle nie Rockefeller, tylko właściciel osiedlowego warzywniaka, który nie stoi przed alternatywą emerytura - brak emerytury, tylko przed alternatywą przeniesienie firmy do Anglii albo jej zamknięcie, bo go na te księżycowe składki zwyczajnie nie stać.

Emerytura obywatelska zlikwidowałaby tę kulę u nogi, jaką stanowi ZUS-owska składka dla drobnych przedsiębiorców (co dałoby gigantycznego kopa całej gospodarce). Bo niska emerytura ma być poprzedzona niską składką (też taką samą dla wszystkich). Taki system proponowało już wcześniej Centrum im. Adama Smitha i skoro lewicowe PSL spotkało się tu z liberałami, to może jednak warto by się nad pomysłem zastanowić, a nie potępiać w czambuł, jak to robi „Wyborcza”. „Wyborcza” wyliczyła, że obniżenie składek przy konieczności płacenia obecnych emerytur, to obciążenie dla budżetu, którego ten nie udźwignie. Po pierwsze reformy nie trzeba wprowadzać z dnia na dzień, a po drugie może byłaby to dobra okazja, żeby przyjrzeć się obecnym emeryturom. Cztery tysiące dla agenta Tomka, prawie dziewięć dla arcybiskupa Głodzia i tyle samo dla Jaruzelskiego, podczas gdy na utrzymaniu państwa powinien być tylko ten ostatni i to w formie więziennego wiktu (nie postuluję oczywiście, żeby go zamykać teraz, powinien był wyjść na wolność jakieś pięć lat temu). A z czasem taka niska powszechna emerytura dałaby gigantyczne oszczędności. Wmawiany nam przez „Wyborczą” system, że emerytury w przyszłości będą wypłacane z uzbieranych składek, jest fikcją. Te składki są teraz przejadane (płacone na obecnych emerytów) i kiedy trzeba będzie wypłacić należne na ich podstawie emerytury, politycy i tak będą musieli znaleźć na nie pieniądze gdzie indziej. Albo podnosząc podatki, albo dowalając kolejnemu pokoleniu jeszcze wyższe „składki” i mydląc mu oczy, że ono to już teraz na pewno zbiera na własną emeryturę. A łatwiej chyba będzie znaleźć pieniądze na globalnie niższą niż wyższą emeryturę. Kolejna oszczędność wyniknie ze zlikwidowania całej tej gigantycznej administracji, która teraz zajmuje się liczeniem emerytur i wydawaniem decyzji o ich wypłacie, oszczędzi się na kosztujących miliardy systemach komputerowych, które mają te emerytury liczyć, ale i tak nie działają. Poza oszczędnościami czysto finansowymi nie do przecenienia jest spokój, jaki zapewni ludziom prostota systemu: kończysz ileś tam lat, dostajesz z automatu emeryturę, nie musisz gromadzić papierków, szukać świstków po archiwach, wykłócać się z ZUS-em o zgubione składki czy pisać odwołania albo chodzić do sądu, bo jakiś urzędas, który tego dnia nie powinien nurkować, wydał w twojej sprawie błędną decyzję.

No właśnie, ile lat? Konkretna granica jest złym rozwiązaniem, bo politycy z koniunkturalizmu zawsze będą się ociągali z jej podniesieniem. Lepszy byłby wzór: przeciętna długość życia minus powiedzmy cztery lata dla mężczyzn, a osiem dla kobiet.

„Wyborcza” zgłasza zastrzeżenia, że niesprawiedliwe jest, by emeryturę obywatelską dostała osoba, która nie płaciła nawet tych niskich składek. I że taka osoba powinna dostać nie emeryturę, tylko zasiłek z opieki społecznej. Chciałbym dowiedzieć się, dlaczego jeśli taka osoba dostanie zasiłek nazwany emeryturą z podatku nazywanego składką, to jest to niesprawiedliwe, ale jeśli ci sami podatnicy złożą się na jej zasiłek, tylko że już teraz nazwany zasiłkiem, podatkami nazwanymi podatkiem, to robi się sprawiedliwie. Emerytura w obecnej postaci jest formą zasiłku i taką jeszcze przez długie lata pozostanie. A nie ma powodu, by zasiłki wynosiły tyle co przeciętna pensja albo kilka razy więcej. Emerytura obywatelska byłaby uczciwsza: zapewniamy każdemu na starość minimum egzystencjalne, jeśli ktoś chce mieć więcej, niech oszczędza we własnym zakresie.